تاثیر کودهای زیستی، ترکیبات حاوی نیتروژن و تری سیکلازول بر کاهش خسارت غرقابی شدن در کلزا

تنش غرقابی با ایجاد تغییرات نامطلوب فیزیولوژیک سبب محدودیت رشد و تولید کلزا می شود. این تحقیق با توجه به کاهش جذب نیتروژن و القاء تنش اکسیداتیو در اثر شرایط تنش غرقابی طراحی شد. هدف از این آزمایش مقایسه تاثیر تلقیح بذری و محلول پاشی کودهای زیستی و کاربرد ترکیبات حاوی نیتروژن و تری سیکلازول به صورت محلول پاشی بر برخی از واکنش های فیزیولوژیک و مورفولوژیکی کلزا (brassica napus l.) رقم هایولا 401 تحت تنش غرقابی بود. آزمایش به صورت گلدانی در سه تکرار و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به مدت دو سال (90-1389) اجرا گردید. گیاهان در مرحله رشدی پنج برگی به مدت دو هفته تحت تنش غرقابی قرار گرفتند. دو نوع کود زیستی شامل aap (ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس) و apb (آزوسپیریلیوم + سودوموناس + باسیلوس) به صورت تلقیح بذری یا محلول پاشی استفاده شدند. ترکیبات حاوی نیتروژن (اوره، نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم) و تری سیکلازول به صورت محلول پاشی مورد استفاده قرار گرفتند. کلیه محلول پاشی ها در مراحل قبل از تنش، بعد از تنش و یا هر دو زمان (قبل و بعد از تنش) انجام گردید. نتایج نشان داد که تنش غرقابی موجب کاهش معنی دار رشد ریشه و ساقه گردید. غلظت عناصر غذایی پرمصرف (نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم)، میزان رنگدانه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید) و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان (کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) در برگ کاهش یافته ولی پراکسیداسیون اسیدهای چرب (غلظت مالون دی آلدئید) و تولید اتیلن بواسطه تنش غرقابی افزایش پیدا نمود. از بین اجزای عملکرد، تعداد خورجین در بوته به طور معنی داری کاهش یافت و موجب گردید که عملکرد دانه نیز کاهش یابد. اثر نامطلوب تنش غرقابی با کاربرد کلیه ترکیبات به طور معنی داری تخفیف پیدا نمود. از این آزمایش نتیجه گیری گردید که تلقیح بذری کودهای زیستی قابلیت کاربرد داشته و سودمندتر از محلول پاشی آنها می باشد. محلول پاشی نیترات پتاسیم در زمان قبل از تنش و یا محلول پاشی دو مرحله ای نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم موجب کاهش اثر نامطلوب تنش غرقابی گردیده و قابل توصیه می باشند. محلول پاشی تری سیکلازول در کلیه زمانها نیز موجب کاهش اثر تنش غرقابی گردید ولی تاثیر محلول پاشی دو مرحله ای آن بیشتر بود.